Zamanlanmış Birliktelik

İlk basamak tetkikleri normal olup 35 yaş altında olan çiftlerde  ilk olarak önerilen tedavi yöntemlerinden biridir. Bu süreç içerisinde hastanın ilaçlara verdiği cevabı, follikül gelişimi ve endometrium geliştirme süreçlerini izleme imkanı bulunduğu için, tetkiklerin ortaya koyamadığı ancak aksayan/normal dışı seyreden gelişimler hakkında fikir sahibi olunmaktadır. Endometriumun yeterli gelişmemesi, ovülasyonun gerçekleşmemesi ve kistleşmesi (LUF:luteinize unrüptüre follikül sendromu), ovülasyona yakın dönemde haddinden fazla servikal mukus izlenmesi tetkiklerin ilk etapta göstermeyeceği ancak doktorun takibi ile yorumlanabilecek durumlardan bazılarıdır. Sayılan durumların varlığında zaman ve emek harcamadan hasta daha üst tedavilere yönlenmek uygundur.

Klomifen sitrat (CC) güvenle bir/birden fazla follikül  geliştirmek için ilk tercih edilen ilaçtır. Ancak cevabın yetersiz olduğu, endometriumun CC etkisi ile iyi gelişmediği olgularda hMG (insan menapozal gonadotropini) veya r-FSH (rekombinan insan folliküler stimulan hormonu) kullanılmaktadır.

CC kullanarak follikül geliştirilen tedavilerde başarı siklus başına %10,FSH kullanılarak follikül geliştirilen olgularda ise %15 civarında izlenmektedir.

Bu tip tedavinin tekrarlanmasının bir üst sınırı yoktur ancak  ardarda 3 siklus sonrasında halen gebelik elde edilemedi ise IUI ya da daha ileri tedavileri denemek uygun olacaktır.

İntrauterin inseminasyon (IUI)/Aşılama

İlk basmak tetkiklerinde sperm değerlendirilmesinde sayı,hareket ve morfoloji ile ilgili problemleri olan çiftlerde, servikal mukusu normalden fazla ve sperm için zararlı olabilecek nitelikler taşıyan olgularda ve ilk basamak tetkikleri normal olan açıklanamayan infertil çiftlerde ilk basamak tedavidir. CC follikül geliştirmek için ilk seçilen ilaçken,tedaviye cevaba, FSH düzeylerine, antral follikül sayılarına göre göre hMG veya r-FSH’ya geçiş yapılabilir. Peşpeşe yapılan 3 aşılama rejiminden sonra halen gebelik elde edilemedi ise hastayı bir üst basamak tedaviye yönlendirmek uygun olacaktır.

Tek bir siklus başına CC+IUI için başarı oranı %8-10,FSH+IUI için %15-18 arasında değişmektedir. FSH kullanılarak yapılan IUI tedavilerinde başarı siklus başına   biraz daha fazla iken, çoğul gebelik oranı da 2 kat daha fazla olarak izlenmektedir. Ardarda 3 IUI ile gebelik sağlanamadı ise hasta daha ileri tedavilere yönlendirilmelidir.

IUI iyi değerlendirilip karar verilmesi gereken bir tedavi şeklidir. Her ne kadar tüp bebek kadar yüksek oranda gebelik sağlanamasa da, çiftleri tüp bebek gibi daha zor ve pahalı tedavilerden de korumaktadır. Diğer yandan siklus başına en iyi şartlarda (mevcut ufak problemleri iyileştirerek) ancak   %20 oranında gebelik sağlanabilmesi, çiftlerde hayal kırıklığı ve umutsuzluk yaratabilmektedir.

Kadın 35 yaşından genç ise, erkeğin mililitrede 10 milyondan fazla spermi, toplam hareket %20’den fazla ve Krueger kriterlerine göre morfoloji %4 ve %4’ten’den fazla ise ilk etapta CC ile IUI planlaması uygun bir yaklaşımdır. 35 yaşın üzerinde ise follikül geliştirmek için ilk seçenek hMG ve/veya r-FSH olmaktadır.

Tüp Bebek Tedavisi (IVF-ET/ICSI-ET)

  • Tarif edilen kriterler dahilinde yapılan tedavilere rağmen gebeliğin sağlanamdığı durumlarda,
  • Hızlı bir şekilde gebeliğin sağlanmasının gerektiği özel durumlarda (örneğin azalmış yumurtalık rezervi,ileri kadın yaşı söz konusu ise) ,
  • Semende mililitrede 10 milyondan az spermi olan olgularda,
  • Bilateral tubal oklüzyonda,
  • İleri derecede sperm şekil bozukluğu olan ,
  • Tamamen hareketsiz spermi olan ya da ileri progresif  ve progresif  motil spermin %50’den az olduğu ve uzamış infertilite,IUI başarızıslığı beraber olan olgularda,
  • Menide hiç spermi olmayan ve spermin ancak cerrahi yöntemlerle elde edilebildiği   hastalarda,.
  • Çiftlerin herhangi birinde üremeye engel şekilde sayısal ya da yapısal kromozomal düzensizlik varlığında tercih edilen tedavi şekli IVF-ET/ICSI-ET olmaktadır.

Preimplenter genetik tanının günümüzde işlevsellik kazanması ile ailede tek gen hastalıkları söz konusu olduğunda,çiftlerden birinde kromozomal olarak dengeli bir translokasyon varlığında ya da HLA doku uygunluğu olan bir bebeğin hayattaki çocuklarının sağlığı için elzem olduğunu düşünen aileler için de IVF-ET/ICSI-ET ilk seçilen yöntem olmaktadır.